Binbir Gece Masalları; Arapçada Elf Leyle ve Leyle adıyla bilinen masal külliyatı. Bu masalların yazarı ve ne zaman yazıldığı hakkında bilgi yoktur. Masalların Farsça ’Hezâr Efsâne’ adlı bir külliyattan doğduğu rivayet edilir. MÖ 4. yüzyılda Sanskritçe yazılmış olup Buda’nın hem insan hem de hayvan biçiminde önceki hayatlarını konu alan Jataka Öyküleri’yle de ilişkili olduğu iddia edilmektedir. Masallarda ele alınan öyküler ile bunlarda yer verilen kavramlar, eserin oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmış çeşitli kültürlerden beslendiğini ortaya koymaktadır. Özellikle Pirinç Kent masalında yer verilen robotsu hayvanlar, bir yandan Kur’ân’daki Hz. Süleyman kıssasıyla ilişkiliyken, öte yandan çok sonraları İbn Cinnî gibi dilbilimcilerde düşünen ve konuşan makine fikrine yol açacaktır.
Binbir Gece Masalları, sadakatsizlik temasından hareketle örülmüş 264 masalın, bir ’çerçeve hikâye’ etrafında düzenlenmesiyle oluşmaktadır. Buna göre Şehriyar adlı hükümdar, karısı tarafından ihanete uğrayınca her gün bir kadını idam ettirmeye başlar. Vezirin güzel ve bilgili kızı Şehrazad, ülkesindeki kadınları bu zulümden kurtarmak için hükümdarla evlenmeye karar verir. Gerdek gecesinde son istek olarak kız kardeşini görmek isteyen Şehrazad, kız kardeşinin ısrarı üzerine bir masal anlatmaya başlar. Şafak sökerken masalın en heyecanlı yerinde anlatmayı bırakınca, padişah da masalın devamını dinleyebilmek için Şehrazad’ın canını bağışlar. Şehrâzâd, her gece anlattığı ve en heyecanlı yerinde kesip sonraki gece devam ettiği hikâyelerle kralı 1001 gece oyalar, sonunda onu uyguladığı acımasız kararından döndürür. Her gece anlatılan masalların sonunda Binbir Gece Masalları ortaya çıkar. Masallarda Harun Reşid, Ali Baba, Sindbad ve Alaaddin gibi, ismi bu tip masal külliyatlarında alem olmuş simalara rastlanırken, konular birbirinden zengin içerikli hayvan hikâyeleri, bilgelik ve hikmet anlatıları, aşk öyküleriyle desteklenmiştir. Binbir Gece Masalları birçok dile çevrilmiş, doğu ve batı edebiyatlarını derinden etkilemiştir. Masallarda görülen günlük konuşma dili, doğal ve sade üslup, atasözü ve deyimler, Arap müelliflerin yapmayacağı türden hatalar, bu masal külliyatının tek bir kalemden çıkmadığının göstergesidir.