C. MEKANİK

Mekaniğin tarihi Aristoteles’e atfedilen ancak gerçekte Archytas tarafından yazıldığı düşünülen Mechanica adlı eserle başlar. Mekaniği ağırlık ve denge kavramları üzerine kuran filozof onu, fiziğin bir dalı olarak görmüştür. Mekaniği bağımsız bir bilim haline getiren Euclides (MÖ 330-275), Archimedes (MÖ 287-212), İskenderiyeli filozoflar Heron (20-70) ile Pappus (270-350) olmuşlardır. İslam mekaniğine ilişkin ilk çalışmalar 9. Yüzyıl gibi erken bir tarihte başlamıştır. İslam yazınında mekaniğe ’ılmu’l-hiyel deniliyordu. İslam düşünürleri Helen, Pers, Roma ve Çin gibi çeşitli kaynaklardan gelen bilgileri sentezleyerek mekaniğe ivme kazandırdılar. İslam mekaniğinin gelişimine 9. Yüzyılda Musa b. Şakir’in oğulları olarak tanınan üç kardeş, Sabit b. Kurra, Ali b. Abbas el-Ehvezî, el-Kûhî, İbnü’l-Cezerî, Takıyyuddin ed-Dımeşki gibi âlimler katkıda bulunmuşlardır. İslam mekanikçileri mekaniği, insan gücü yerine mekanik düzeneklerin gücünden, kas yerine aklın gücünden yararlanma aracı haline getirdiler.