Bilim tarihinde mukayese gerektiren filoloji, zooloji, botanik ve dinler tarihi gibi bilimler, genellikle büyük imparatorlukların sunduğu geniş tecrübe ve veri toplama imkânları sonucunda meydana gelmiştir. İslam düşünürlerinin geniş bir coğrafyaya yayılmış çeşitli ırk, dil ve dinlerle ilgili deneyimleri önceleri mezhepler tarihi, dinler tarihi, dünya tarihi gibi bilimlerin gelişmesini, ardından da antropolojiye ilişkin ilk düşüncelerin doğmasına yol açmıştır.